Okukoowa mu Mwana:
Okukoowa mu mwana kye kizibu ekyewuunyisa abantu bangi era nga kisobola okuleeta obuzibu mu bulamu bwa bulijjo. Mu ssuula eno, tugenda kwekenneenya ensonga ezireeta okukoowa mu mwana, engeri gye kiyinza okukosa obulamu bwaffe, n'engeri y'okukiziyiza n'okukijjanjaba. Okutegeera obulungi ensibuko y'ekizibu kino kisobola okutuyamba okutumbula obulamu bwaffe n'okwongera ku bunywevu bwaffe mu mirimu gyaffe egya bulijjo.
Nsonga ki ezireeta okukoowa mu mwana?
Waliwo ensonga nnyingi eziyinza okuleeta okukoowa mu mwana. Ezimu ku zo mulimu:
-
Obutaba na tulo tumala: Okwebaka obutamala oba okuba n’ebizibu by’okwebaka kiyinza okuleeta okukoowa mu mwana.
-
Endwadde: Ebizibu by’obulamu nga pulesa ey’omusaayi, endwadde z’omutima, oba endwadde z’obwongo ziyinza okuleeta okukoowa mu mwana.
-
Okunywa eddagala: Eddagala egimu giyinza okuleeta okukoowa nga kibadde kye kimu ku bizibu ebigiriko.
-
Obutaba na nneeyisa nnungi ey’obulamu: Okulya obubi, obutakola mizannyo, n’okuwulira ennaku ennyo bisobola okuleeta okukoowa mu mwana.
-
Okukola ennyo: Okukola emirimu mingi nnyo oba okuwulira okutegana ennyo kiyinza okuleeta okukoowa.
Okukoowa mu mwana kukosa kutya obulamu bwaffe?
Okukoowa mu mwana kuyinza okukosa ennyo obulamu bwaffe mu ngeri nnyingi:
-
Kukendeza ku busobozi bwaffe okukola emirimu obulungi.
-
Kuyinza okuleeta obuzibu mu nkolagana yaffe n’abantu abalala.
-
Kuyinza okwongera ku buzibu bw’okwebaka.
-
Kuyinza okuleeta obuzibu bw’okuwulira ennaku ennyo oba okutegana.
-
Kuyinza okwongera ku kizibu ky’obutakwata bulungi mu bwongo.
Ngeri ki ez’okuziyiza okukoowa mu mwana?
Waliwo engeri nnyingi ez’okuziyiza okukoowa mu mwana:
-
Okwebaka ekiseera ekimala: Gezaako okwebaka essaawa 7-9 buli kiro.
-
Okulya emmere ennung: Lya emmere erimu ebirabo byonna omubiri gwe gwetaaga.
-
Okukola emizannyo: Kola emizannyo emirundi 3-5 buli wiiki.
-
Okunywa amazzi amangi: Nywa lita 2-3 ez’amazzi buli lunaku.
-
Okwewala okukola ennyo: Gezaako okwewala okukola emirimu mingi ennyo.
Ngeri ki ez’okujjanjaba okukoowa mu mwana?
Bw’oba olina okukoowa mu mwana, waliwo engeri nnyingi ez’okukijjanjaba:
-
Okwetegekera okwebaka: Gezaako okukola ebintu by’emu buli kiro nga tonnebaka.
-
Okukola emizannyo: Kola emizannyo egy’amanyi amatono buli lunaku.
-
Okuwummula: Twala ebiseera okuwummula mu lunaku.
-
Okukozesa enkola z’okuwummuzamu omubiri: Gezaako okukozesa enkola nga yoga oba okuwummula ng’otunula mu kintu.
-
Okulaba omusawo: Bw’oba olaba nga okukoowa kweyongera, laba omusawo asobole okukebera ensibuko yaakwo.
Engeri y’okwetegekera okugenda mu musawo olw’okukoowa mu mwana
Bw’oba ogenda okulaba omusawo olw’okukoowa mu mwana, kirungi okwetegeka:
-
Wandiika ebibaddewo: Wandiika engeri gy’owuliramu n’ebbanga ly’omaze ng’owulira bw’otyo.
-
Wandiika eddagala ly’omira: Leeta olukalala lw’eddagala lyonna ly’omira.
-
Wandiika ebibuuzo: Wandiika ebibuuzo by’oyagala okubuuza omusawo.
-
Leeta omuntu akuwagira: Leeta omuntu akuwagira asobole okukuyamba okujjukira bye mwogedde n’omusawo.
-
Teekateeka okukola ebikebero: Omusawo ayinza okukusaba okukola ebikebero, kale teekateeka okubikola.
Okukoowa mu mwana kiyinza okuba ekizibu ekinene, naye nga kiriwo engeri nnyingi ez’okukiziyiza n’okukijjanjaba. Ng’oyita mu kukola enkyukakyuka mu nneeyisa yaffe ey’obulamu, okukola emizannyo, n’okulaba omusawo bwe kiba kyetaagisa, tusobola okukendeza ku okukoowa mu mwana n’okutumbula obulamu bwaffe. Jjukira nti buli muntu wa njawulo, era kiyinza okwetaagisa okugezaako engeri ez’enjawulo okutuuka ku ekyo ekikola obulungi gy’oli.
